Ngoài việc mở rộng thành bài toán phân công sản xuất kinh doanh, bài toán vận trù về phân công máy đã đăng trong Tập san Lâm nghiệp số 2 – tháng 2 năm 1969 còn có thể mở rộng thành bài toán về tính toán phương án sử dụng đất nông nghiệp. Cụ thể như sau:
Ngoài những nơi chỉ cho phép trồng 1 loại cây như đất trồng lúa chẳng hạn, còn có rất nhiều nơi có thể trồng nhiều loại cây khác nhau. Do điều kiện đất đai, khí hậu, địa hình,... khác nhau nên năng suất sản phẩm của từng loại cây có thể khác nhau. Vì thế ta nên gộp những nơi có năng suất sản phẩm của từng loại cây tương đối giống nhau vào thành từng cụm. Như vậy diện tích đất để mỗi năm có 1 tấn sản phẩm của từng loại cây trên các cụm sẽ khác nhau. Vấn đề đặt ra sẽ là phân bố diện tích từng loại cây trên từng cụm sao cho đạt được hiệu quả kinh tế tốt nhất đồng thời phù hợp với nhu cầu của thị trường. Việc này cũng tương tự như bài toán phân công sản xuất kinh doanh, vì vậy ta có thể sửa các dòng chữ màu xanh ở trang tính đầu tiên trong file của bài toán này cho phù hợp với nội dung mới là có thể dùng được. Cụ thể tôi đã sửa file Pcv8x10.xlsm thành file Sdd8x10.xlsm để dùng trong trường hợp có tối đa 8 cụm đất nông nghiệp trồng tối đa 10 loại cây nông nghiệp.
Trên đất nông nghiệp có thể trồng xen nhiều loại cây theo các phương thức canh tác khác nhau để có hiệu quả kinh tế cao hơn, thí dụ như ngoài cây trồng chính có thể trồng xen các loại rau quả hoặc hoa chẳng hạn. Trong trường hợp này ta nên thay tên sản phẩm thành phương thức, số lượng sản phẩm chuyển thành doanh thu trong kỳ, đơn vị tính sản phẩm chuyển thành triệu đồng, diện tích đất để trong kỳ có 1 tấn sản phẩm chuyển thành diện tích đất để trong kỳ có doanh thu 1 triệu đồng. Kỳ đây có thể là quý, 6 tháng, năm hoặc lâu hơn.
Theo Niên giám Thống kê Việt Nam năm 2021 của Tổng cục Thống kê thì tính đến ngày 31/12/2021 nước ta có:
- 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
- 705 huyện, thành phố trực thuộc tỉnh, quận, thị xã.
- 10.599 xã, phường, thị trấn.
Ngay trong một đơn vị hành chính ở cấp thấp nhất cũng có thể phân chia thành nhiều cụm theo phân loại như đã viết ở trên. Vấn đề đặt ra là liệu có thể dùng bài toán về tính toán phương án sử dụng đất nông nghiệp vào việc quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp hay không? Về lý thuyết mà nói thì có thể làm được vì muốn biết diện tích của mỗi loại cây ở từng cụm ta chỉ việc cộng các số liệu từ cấp dưới đưa lên. Khi giải xong bài toán, kết quả sẽ là mỗi cụm chỉ cho trồng 1 loại cây hoặc rất ít như 2 hoặc 3 loại cây mà thôi. Nếu mỗi cụm chỉ cho trồng 1 loại cây thì phải giữ nguyên diện tích trồng loại cây đó như số của cấp dưới đưa lên. Nếu mỗi cụm cho phép trồng 2 loại cây trở lên thì diện tích trồng mỗi loại cây sẽ nhỏ hơn diện tích toàn cụm. Diện tích đất để mỗi kỳ có 1 tấn sản phẩm là bình quân số này của những đơn vị cấp dưới có trong cụm, số này của từng đơn vị cấp dưới có thể khác số bình quân một chút, vì thế ta nên ưu tiên những chỗ có diện tích nhỏ nhất cho 1 tấn sản phẩm so với những đơn vị cấp dưới khác. Như vậy ta sẽ có thể tính được cả diện tích trồng từng loại cây của cấp trên và từng cấp dưới.
Nhưng phân loại các cụm theo tiêu chuẩn gì thì trong toàn quốc số lượng các loại cụm ít nhất cũng sẽ là khoảng vài chục loại. Hiện nay tôi mới làm được file để tính được tối đa cho 8 cụm và 10 loại sản phẩm, sau mỗi lần bấm phím Tính tối ưu máy tính chạy khoảng gần 5 phút sẽ cho ra kết quả là số lượng sản phẩm từng loại không thay đổi và diện tích còn thừa của từng cụm sẽ dồn xuống dòng Còn thừa ở cuối biểu, ta có thể dùng các diện tích còn thừa này để tăng thêm số lượng sản phẩm của một vài loài cây cho phù hợp với nhu cầu của thị trường. Nếu làm các file để tính được tối đa cho 9 hoặc 10 cụm và 10 loại sản phẩm thì sau mỗi lần bấm phím điều khiển máy tính sẽ phải chạy khoảng trên 7 phút hoặc trên 10 phút mới cho ra kết quả. Nếu lại tăng số loại sản phẩm lên thì thời gian máy tính phải chạy sẽ tăng lên rất nhiều. Đây là thời gian chạy trên máy tính của tôi, còn các máy tính khác tốt hơn, sử dụng bảng tính EXCEL mới hơn thì thời gian máy tính chạy sẽ giảm bớt. Không những thế, việc làm thêm các file mới này sẽ mất rất nhiều thời gian. Vì thế khả năng sử dụng bài toán chỉ là cho các doanh nghiệp nông nghiệp hoặc cho một số đơn vị hành chính ở cấp xã, phường, thị trấn có thể phân chia được ít số cụm mà thôi. Khi nào bảng tính EXCEL trong máy tính thường dùng hàng ngày chạy nhanh hơn rất nhiều lần so với hiện nay thì mới nên nghĩ đến việc dùng bảng tính EXCEL để tính cho các đơn vị hành chính ở cấp cao hơn.
Ai muốn dùng thử file Sdd8x10.xlsm xin gửi thư điện tử cho tôi theo địa chỉ [email protected] tôi sẽ xin gửi lại file đó.
Rất mong mọi người tính thử và góp ý để tôi sửa lại cho tốt hơn.
