Phiền bạn trình bày rõ cách tách đoạn này giúp mình với vì mình cũng làm tương tự nhưng đến đoạn bậc bốn tách này mình làm khá lằng nhằng và đôi khi tách không được
ĐK: $1 \leq x \leq \sqrt{2}$
$\sqrt{2-x\sqrt{2}}+\sqrt[4]{2x-2}=1$
Đặt $\sqrt{2-x\sqrt{2}}=a; \sqrt[4]{2x-2}=b$, do đó ta có hệ pt:
$\iff \left\{\begin{matrix} a+b=1 \\ a^2\sqrt{2}+b^4=2\sqrt{2}-2 \end{matrix}\right.$
.....
Hình như em gõ nhầm:
$$ (b^2-\sqrt[4]{2}b+\sqrt{2}-\sqrt[4]{2})(b^2+\sqrt[4]{2}b+\sqrt[4]{2}+2)=0.$$
Có lẽ đúng là
$$(b^2-\sqrt[4]{2}b+\sqrt{2}-\sqrt[4]{2})(b^2+\sqrt[4]{2}b+\sqrt[4]{2}+\sqrt{2})=0.$$
Theo mình nghĩ con đường giải PT bậc 4 tổng quát sẽ cho chúng ta cái nhìn rõ hơn "phân tích nhân tử" ở trên.
Đó là dự đoán và được thực nghiệm như bên dưới.
Lý giải sơ bộ:
Nhận xét:
\[(b^2-\sqrt[4]{2}b+\sqrt{2}-\sqrt[4]{2})(b^2+\sqrt[4]{2}b+\sqrt[4]{2}+\sqrt{2})= (b^2+\sqrt{2})^2- \sqrt{2} \left(b+1\right)^2.\]
Phần nào cho ta cách phân tích nhưng không giúp ta nghĩ ra cách phân tích.
Lý giải "tận gốc": Xét PT $ b^4+\sqrt{2}b^2-2\sqrt{2}b-\sqrt{2}+2=0$
$ \iff (b^2+m)^2=(2m-\sqrt{2})b^2+2\sqrt{2}b+m^2+\sqrt{2}-2=0.$
Từ giải thích sơ bộ, ta thấy với $m= \sqrt{2}$ thì vế phải là một bình phương đúng. Tuy nhiên, để có một lý giải thực sự, ta không nên bám vào điều đó.
Chọn số thực $m$ thỏa $\sqrt{2}^2= (m^2+\sqrt{2}-2)(2m-\sqrt{2}).$
Hay
\[2 m^3 + \left(- \sqrt{2}\right) m^2 + \left(2 \sqrt{2} - 4\right) m + \left(2 \sqrt{2} - 4\right)=0.\]
Phần giải tiếp để chỉ ra $m=\sqrt{2}$ cũng không mấy thân thiện.
Hay bình luận chứ không chắc đã giải tốt hoặc "can đảm" bước vào xử lý bài phức tạp như thế này.
Một truyện cười về "phê bình":
------------------------------------------------------------------------------
Thêm một góc nhìn khác
$ \left\{\begin{matrix} a+b=1 \\ a^2\sqrt{2}+b^4=2\sqrt{2}-2 \end{matrix}\right.$
Đặt $u= \frac{a}{\sqrt[4]{2}}, v= \frac{b}{\sqrt[4]{2}}$, ta có hệ phương trình
$ \left\{\begin{matrix} u+v=\frac{1}{\sqrt[4]{2}}\\ v^2+u^4=\sqrt{2}-1 \end{matrix}\right.$
Hệ mới có vẻ đơn giản hơn nhưng không biết dễ giải hơn hay không? Tuy thế, ta dùng ý "$v= \frac{b}{\sqrt[4]{2}}$" để tiếp tục bàn luận vấn đề trên.
$$ (b^2-\sqrt[4]{2}b+\sqrt{2}-\sqrt[4]{2})(b^2+\sqrt[4]{2}b+\sqrt[4]{2}+\sqrt{2})=0.$$
$$ ``\iff'' (v^2-v+1-\frac{1}{\sqrt[4]{2}})(v^2+v+1+\frac{1}{\sqrt[4]{2}})=0.$$
Điều có có nghĩa là sau khi chuyển sang ẩn $v$ và chia 2 cho 2 vế, ta thu được phương trình bậc hai theo ``ẩn'' $t=\frac{1}{\sqrt[4]{2}} (t>0).$
Kiểm tra lại ý tưởng:
$$ b^4+\sqrt{2}b^2-2\sqrt{2}b-\sqrt{2}+2=0.$$
$$``\iff'' -t^2 -2vt+v^4+v^2+1=0.$$
Vì $\Delta'=(v^2+1)^2$ nên
\[\frac{1}{\sqrt[4]{2}}=v^2+1-v.\]
P.S: Việc sử dụng hằng số biến thiên đã được nghĩ đến vì trong phương trình vừa có $\sqrt{2}$ và $2$. Tuy nhiên PT tương ứng là PT bậc 3 theo $\sqrt{2}$ hoặc là bậc hai nhưng có $\Delta$ không ``chính phương''. Tuy nhiên, việc chia 2 cho 2 vế, hay đổi sang ẩn mới $v= \frac{b}{\sqrt[4]{2}}$, là một kỹ thuật cần sử dụng nhưng không tự nhiên.
Bài viết đã được chỉnh sửa nội dung bởi vanchanh123: 22-08-2016 - 18:21