Đề bài:(dùng hàm sinh)
Từ các chữ số $0,1,2,...,9$ có thể lập được bao nhiêu xâu có $8$ chữ số thỏa mãn đồng thời 2 điều kiện :
a) Chữ số $6$ phải xuất hiện $2$ hoặc $3$ lần.
b) Tổng các chữ số là $30$.
Thử lập công thức tính số xâu có $8$ chữ số, tổng các chữ số là $30$ và có đúng $k$ chữ số $6$ ($0\leqslant k\leqslant 5$).
Nhận xét rằng mỗi xâu như vậy có thể lập được bằng 1 trong 2 cách :
Cách 1 : Từ một xâu có 8-k chữ số, có tổng các chữ số là 30-6k, không chứa chữ số $6$ (và chữ số đầu khác $0$) ta thêm vào $k$ chữ số $6$.
Cách 2 : Từ một xâu có 8-k chữ số, có tổng các chữ số là 30-6k, không chứa chữ số $6$ (và chữ số đầu bằng $0$, hoặc vài chữ số đầu, thậm chí tất cả 8-k chữ số bằng $0$), ta thêm vào $k$ chữ số $6$ (dĩ nhiên phải có ít nhất $1$ chữ số $6$ được thêm vào trước số $0$ đầu tiên)
Gọi $M_k,N_k$ lần lượt là số xâu lập được bằng cách 1 và cách 2. Ta tính $M_k$ và $N_k$.
Tính $M_k$ :
+ Số xâu có 8-k chữ số, có tổng các chữ số là 30-6k, không chứa chữ số $6$ (và chữ số đầu khác $0$) là
$\left [ x^{30-6k} \right ](x+x^2+...+x^9-x^6)(1+x+x^2+...+x^9-x^6)^{7-k}$
+ Giữa 8-k chữ số và 2 đầu có 9-k khoảng trống. Xếp $k$ chữ số $6$ vào các khoảng đó : Có $C_8^k$ cách.
$\Rightarrow M_k=C_8^k\left [ x^{30-6k} \right ](x+x^2+...+x^9-x^6)(1+x+x^2+...+x^9-x^6)^{7-k}$
Tính $N_k$ :
+ Số xâu có 8-k chữ số, có tổng các chữ số là 30-6k, không chứa chữ số $6$ (và chữ số đầu bằng $0$, hoặc vài chữ số đầu, thậm chí tất cả 8-k chữ số bằng $0$) là : $\left [ x^{30-6k} \right ](1+x+x^2+...+x^9-x^6)^{7-k}$
+ Giữa 8-k chữ số và 2 đầu có 9-k khoảng trống. Xếp $k$ chữ số $6$ vào các khoảng đó sao cho khoảng ngoài cùng bên trái có ít nhất $1$ chữ số $6$ : Có $C_7^{k-1}$ cách.
$\Rightarrow N_k=C_7^{k-1}\left [ x^{30-6k} \right ](1+x+x^2+...+x^9-x^6)^{7-k}$
Vậy số xâu có $8$ chữ số, tổng các chữ số là $30$ và có đúng $k$ chữ số $6$ là :
$T_k=M_k+N_k=C_8^k\left [ x^{30-6k} \right ](x+x^2+...+x^9-x^6)(1+x+x^2+...+x^9-x^6)^{7-k}+C_7^{k-1}\left [ x^{30-6k} \right ](1+x+x^2+...+x^9-x^6)^{7-k}$
Thay $k$ từ $0$ đến $5$, số xâu lần lượt là : $T_0=1518610$ ; $T_1=1240309$ ; $T_2=403781$
$T_3=63945$ ; $T_4=4725$ ; $T_5=35$
$\Rightarrow$ Số xâu có $8$ chữ số, tổng các chữ số là $30$ là $\sum_{k=0}^{5}T_k=3231405$.
Số xâu này có thể tính theo cách $\left [ x^{30} \right ](x+x^2+x^3+...+x^9)(1+x^2+x^3+...+x^9)^7=3231405$
Hai kết quả rất khớp. Do đó mình cho rằng kết quả $T_2+T_3=403781+63945=467726$ là đúng.
Bài viết đã được chỉnh sửa nội dung bởi chanhquocnghiem: 19-12-2022 - 20:30