Đây là 1 bài toán khó , Hero TVƠ xin trình bày lời giải của thầy Hero TVƠ :
Xét hàm số : $f(x) = x^4 - x^5$ có tập xác định là $R$
Ta có $f''(x) = 4x^{2}(3-5x)$ , $f(0) = 0$
Dễ thấy $f(x)$ là hàm số lồi thật sự trên $ [ 0 \ ; \ \dfrac{3}{5}] $
Bây giờ thì do vai trò của $ a_1 , a_2 , ..., a_n$ là như nhau nên không giảm tổng quát
giả sử $a_1 \geq a_2 \geq ....\geq a_n$ , ta kí hiệu biểu thức đã cho là $A \( a_1 ; \ a_2 ;....; a_n \)$ . Ta sẽ xem xét bài toán với $n \geq 3$
Xét $2$ trường hợp :
Trường hợp $1$ : nếu $a_1 \ \leq \ \dfrac{3}{5}$
Dễ thấy $ \( \dfrac{3}{5} ; \ \dfrac{2}{5} ; \ ; 0 ;....; 0 \) \succ \( a_1 ;\ a_2 ;....; a_n \)$
Suy ra $\sum_{i=1}^{n} f(a_i) \leq f \(\dfrac{3}{5} \) + f \( \dfrac{2}{5} \) = \dfrac{42}{625} \ < \ \dfrac{1}{12} $
Trường hợp $ 2$ : $a_{1} \ > \ \dfrac{3}{5}$
Khi đó $ 1-a_{1} \ , \ a_2 \ ,..., \ a_n \leq \dfrac{2}{5}$
Tiếp tục sử dụng bộ trội , dễ thấy $ \( 1-a_1 ; 0 ; 0 ;....;0 \) \succ \(a_2 ; a_3 ;....; a_n \)$
$ \Rightarrow \sum_{i=2}^{n} f(a_i) \leq f(1 -a_i)$ ( bất đẳng thức $Karamata$ )
$ \Rightarrow A \( a_1 ; \ a_2 ;....; a_n \) \leq f(a_1) + f( 1 - a_1) $
Bài toán quy về với bài toán cực trị $2$ biến đơn giản :
Tìm giá trị lớn nhất của $H = a^4 - a^5 + b^4 - b^5$ với $a ,b$ không âm và $a + b =1$
$H = a^{4}(1-a ) + b^{4}(1 - b) = a^{4}b + b^{4}a $
$ = ab( a^{3} + b^{3} ) = ab( a+b)( a^{2} - ab + b^{2}) $
$ = ab(a+b)\( (a+b)^{2} - 3ab \) = ab(1 -3ab)$
Ngoài ra từ $ab \leq \dfrac{ (a+b)^{2}}{4} = \dfrac{1}{4}$
$ \Rightarrow 1 - 3ab $ là số không âm
Nên áp dụng bđt giữa trung bình cộng và trung bình nhân
Ta có $\( 3ab(1 - 3ab ) \) \leq ( \dfrac{ 3ab + ( 1- 3ab) }{2})^{2} = \dfrac{1}{4} $
$ \Rightarrow ab( 1 - 3ab) \leq \dfrac{1}{12} $
$ \Rightarrow A \( a_1 ; \ a_2 ;....; a_n \) \leq \dfrac{1}{12} $
Từ $2$ trường hợp đã xét nêu trên $ \Rightarrow A \( a_1 ; \ a_2 ;....; a_n \) \leq \dfrac{1}{12} $
Đồng thời từ hệ phương trình : $ 3ab = 1 -3ab \ ; \ a +b =1 ; \ a ,b \geq 0 $
Ta dễ dàng kiểm tra được biểu thức trên đạt giá trị bằng $\dfrac{1}{12}$ khi trong $n$ biến
có $1$ biến bằng $ \dfrac{3 + \sqrt{3}}{6}$ , $1$ biến bằng $\dfrac{ 3 - \sqrt{3}}{6}$
và $ n -2 $ biến còn lại bằng $0$
Vậy $max_{ A \( a_1 ; \ a_2 ;....; a_n \) } \ = \ \dfrac{1}{12}$
Chi tiết về bất đẳng thức $Karamata$ ( cách chứng minh , những dạng áp dụng cơ bản ) các bạn có thể tham
khảo trong Seminar của diễn đàn . Hi vọng bài toán nhỏ vửa rồi sẽ cho các bạn thấy được sức mạnh của giải tích trong
bất đẳng thức bên cạnh những bất đẳng thức cổ điển Huỳnh Võ Phương An
Bài viết đã được chỉnh sửa nội dung bởi supermember: 14-07-2008 - 01:32