Đến nội dung

Nesbit nội dung

Có 349 mục bởi Nesbit (Tìm giới hạn từ 29-04-2020)



Sắp theo                Sắp xếp  

#740463 Chứng minh của Landau cho bài toán gấp đôi thể tích khối lập phương

Đã gửi bởi Nesbit on 08-07-2023 - 16:04 trong Lịch sử toán học

Nếu bạn có vấn đề gì đó ngăn cản việc học nghiêm túc, mình nghĩ bạn có thể đi nghe giảng ở các lớp học của trường Tự nhiên chẳng hạn chứ không cần đăng ký học thực sự.  

 

Ồ học chui kiểu này hay đấy chứ. Nhưng mà liệu có khả thi không nhỉ? Không biết mỗi lớp Toán tầm bao nhiều học sinh, đông đông thì chắc không ai để ý nhưng nếu ít quá thì dễ bị tóm lắm :D 

 

Em vất vả và chậm hiểu khi tự học toán. Em gặp khó khăn ngay từ những việc như đọc và tra cứu. Khi học, em tiếp thu từ vài nguồn thay vì chỉ một cuốn giáo trình nào đó. Em cũng ghi chép lại những gì mình học theo cách mình hiểu, cả quá trình suy nghĩ, để về sau còn đọc lại, và chỉnh lại nữa. Em cũng áp dụng lối học này với cả bài tập.

 

Về việc tự học thì theo Nesbit cách tốt nhất là theo một cuốn sách giáo khoa, chọn cho thật đúng cuốn phù hợp với mình và chỉ theo mỗi cuốn đó thôi cho dễ tập trung. Còn sách hay tài liệu khác thì chỉ để tra cứu thêm lúc đọc sách chính, nhưng thỉnh thoảng mới tra thì được, còn nếu tra liên tục thì cuốn sách chính đó không phù hợp, cần đổi cuốn khác. Để biết một cuốn sách có hợp với mình hay không thì thường chỉ cần đọc xong chương đầu là sẽ có nhận định chính xác. Tất nhiên mỗi người có một cách học khác nhau phù hợp với mình, đây là Nesbit chia sẻ theo kinh nghiệm của bản thân và của học trò.  




#740453 Chứng minh của Landau cho bài toán gấp đôi thể tích khối lập phương

Đã gửi bởi Nesbit on 08-07-2023 - 05:32 trong Lịch sử toán học

Tuy góp ý của @Nxb có phần thẳng thắn nhưng bạn @manguish không nên thấy phiền lòng mà ngược lại nên thấy vui vì nhận xét được như vậy chứng tỏ Nxb đã đọc khá kĩ bài viết.

 

Nếu đánh giá một cách khách quan thì theo Nesbit đây là một bài viết rất chất lượng đối với một bài đăng trên diễn đàn (và bản thân nó cũng đã rất có ích cho học sinh phổ thông rồi chứ chưa kể đến phần mở rộng mà Nxb nhắc ở trên). Tất nhiên nếu viết gửi tạp chí chẳng hạn, thì tiêu chuẩn phải khác và những góp ý của Nxb sẽ càng hữu ích. Với một bài mang tính blog cá nhân để chia sẻ khám phá và suy nghĩ của mình thì không cần quá khắt khe về mặt hình thức (tuy nhiên vẫn cần đảm bảo tính đúng đắn)  :like




#740449 Chứng minh của Landau cho bài toán gấp đôi thể tích khối lập phương

Đã gửi bởi Nesbit on 07-07-2023 - 22:59 trong Lịch sử toán học

Một bài viết rất công phu! Hoan hô và cảm ơn @manguish!

 

Tiếc là chưa có thời gian đọc kĩ ngay, nhưng rất hào hứng để đọc cuối tuần này. 

 

Link tải sách vì ở trên bạn quên đính kèm file: https://jontallen.ec...hnStillwell.pdf

 

 

doubling_volume_cube.png

 

(Thêm cái hình để share bài viết lên FB hiển thị sẽ đẹp hơn. Nguồn ảnh: Wikipedia.)




#740256 $(ab+bc+ca)(a^2+b^2+c^2) \ge 9$ nếu $(a+b)(b+c)(c+a) = 8...

Đã gửi bởi Nesbit on 29-06-2023 - 17:27 trong Bất đẳng thức - Cực trị

@nmlinh16 Chính là nó :D
Bài này nếu đọc lời giải rồi thì thấy dễ, nhưng thật ra là một bài khá khó.



#740244 $(ab+bc+ca)(a^2+b^2+c^2) \ge 9$ nếu $(a+b)(b+c)(c+a) = 8...

Đã gửi bởi Nesbit on 28-06-2023 - 22:30 trong Bất đẳng thức - Cực trị

Bài này nếu chém đinh chặt sắt thì có nhiều cách, dùng $p,q,r$ cũng được.

Gợi ý cho các bạn để có một lời giải đẹp: để chứng minh $A\ge B$, ta tìm $C$ sao cho $A\ge C\ge B$. Tuy mỗi BĐT $A\ge C$ và $C\ge B$ đều chặt hơn BĐT ban đầu, nhưng có thể chứng minh dễ hơn hẳn. 




#740242 Cần học gì trước khi vào ĐH

Đã gửi bởi Nesbit on 28-06-2023 - 21:07 trong Kinh nghiệm học toán

Cảm ơn @ngtien1255.

Mình thấy bất ngờ nhưng thực ra cũng không phải hoàn toàn đồng tình. Theo mình thì mấy môn như Robotics hay Life Sciences chỉ cần dạy kiểu ngoại khoá thôi cũng được, chủ yếu để sinh viên thấy được một cách hào hứng các ứng dụng của Toán, không cần tính vào tín chỉ và càng không phải bắt học thuộc để thi, dành chất xám học Toán vẫn tốt hơn. 

Chương trình dạy thêm lập trình có vẻ là sẽ có ích cho sinh viên sau này. Vật lý thì không dám bàn, nhưng trước đây cứ nghĩ là được dạy theo dạng ví dụ trong quá trình học Toán thôi chứ không nghĩ là phải học riêng mấy môn như vậy. 

 

 

Chương trình học đôi khi cũng có mấy bất cập kiểu môn cần trước lại được dạy sau, chẳng hạn có một số khoá thì môn Đại số 3 (về module, dãy khớp, đại số tensor, module trên miền ideal chính) lại được dạy trước môn Đại số đại cương (nhóm, vành, trường cơ bản).

Á đù :D 




#740239 Cần học gì trước khi vào ĐH

Đã gửi bởi Nesbit on 28-06-2023 - 20:01 trong Kinh nghiệm học toán

Vừa mới check thử chương trình của ĐHQG Hà Nội thì thấy là ngoài Toán ra còn học thêm vật lý, tin học (có cả lập trình), robotics. Chương trình có vẻ hiện đại nhỉ, mình cũng thấy khá bất ngờ. Bạn nào quan tâm có thể xem ở đây: http://mim.hus.vnu.e... 10082020_0.pdf (bắt đầu từ trang 16).

 

Có một thắc mắc nhỏ là Lý thuyết độ đo và tích phân tới năm 3 (học kì 5) mới được dạy, sau cả Giải tích hàm?




#740238 Cần học gì trước khi vào ĐH

Đã gửi bởi Nesbit on 28-06-2023 - 18:55 trong Kinh nghiệm học toán

Chúc mừng @Lemonjuice nhé!

Hình như hôm nay mới bắt đầu thi tốt nghiệp THPT, vậy là em được xét tuyển thẳng hả em?

 

Em lên kế hoạch học hè trước như vậy anh thấy rất tốt đấy. Anh không rõ lắm chương trình ở trường em sẽ học như thế nào, nhưng năm nhất thì chắc chắn sẽ học giải tích và đại số tuyến tính. Ngoài hai môn đó ra thì anh đoán là em có thể sẽ được học toán rời rạc và xác suất thống kê, hoặc đại số trừu tượng (ở học kì 2 chẳng hạn).

 

Anh nghĩ là có thể bắt đầu học giải tích và đại số tuyến tính trước, hai môn này cũng đã có rất nhiều thứ để học rồi. Để bắt đầu thì em cứ ra nhà sách mua Giải tích 1 và Đại số Tuyến tính 1 rồi bắt đầu học thôi. Sách của NXB ĐHQG Hà Nội hoặc Tp. HCM theo anh là một lựa chọn đảm bảo. Ví dụ như cuốn này: https://press.vnu.ed...nh-giai-tich-1/ và cuốn này: https://press.vnu.ed...-so-tuyen-tinh/. Lưu ý: anh chưa đọc những cuốn này nên chỉ đoán dựa theo kinh nghiệm, các anh chị khác có thể tư vấn cho em chính xác hơn.

 

Về cách tự học với sách thì đọc kĩ lý thuyết cho hiểu rồi làm bài tập là được. Đặc biệt lưu ý cần làm hết toàn bộ bài tập, đừng đọc lời giải nếu em chưa giải được, theo anh là vậy. Cá nhân anh thì lúc tự học anh thích chứng minh luôn những kết quả trong phần lý thuyết, nhưng như vậy tiến độ có thể sẽ hơi chậm. Trong quá trình học nếu em có câu hỏi thì nhớ đăng lên đây để thảo luận nhé. 

 

Ngoài việc học chuẩn bị thế này thì anh nghĩ là em cũng nên tìm hiểu trước về con đường sau này, ví dụ em có muốn đi du học không. Trên diễn đàn có nhiều anh chị đang làm PhD Toán ở nước ngoài, nếu em cũng muốn như vậy thì nên hỏi thêm thông tin các anh chị đó để xem con đường họ đi như thế nào, có những yêu cầu gì, phải giỏi đến mức nào, v.v... Nếu biết trước như thế thì mình có thể đặt ra mục tiêu và đầu tư công sức phù hợp ngay từ lúc đầu. 




#739281 Hướng dẫn vẽ hình phẳng trên GeoGebra (Với hình ảnh minh hoạ chi tiết các tha...

Đã gửi bởi Nesbit on 14-05-2023 - 19:27 trong Hình học

Cuối cùng việc tải file ảnh còn một cái bất tiện nữa là phải tải từng ảnh về xem. Lý do em không nén lại thành một file là em sợ có những bạn sẽ không biết xử lý file dạng nén này, tải về rồi lại không đọc được. Thôi thì cứ mất công một chút cho an toàn ạ! 

"Đăng thẳng ảnh lên diễn đàn" ý của mình là chèn ảnh thẳng vào bài viết để thành viên xem thẳng luôn chứ không phải để tải về xem, giống như mình đã làm trong topic hướng dẫn vẽ hình ấy (nếu phải tải về xem thì còn bất tiện hơn cả Google Drive). Nhưng đúng là nếu quá nhiều ảnh thì thành ra bài viết sẽ quá dài. Có thể xử lí bằng cách dùng chức năng Ẩn/Hiện nội dung, nhấn vào bài nào thì nội dung của bài đó mới hiện ra. Nhưng thôi đây chỉ là góp ý nhỏ, bạn cứ làm theo cách mà thấy tiện nhất là được. 

 

P/s: @HaiDangPham sinh năm 1989 thì bằng tuổi của Nesbit. 




#739249 Lỗi fonts ... again ...

Đã gửi bởi Nesbit on 14-05-2023 - 02:24 trong Hướng dẫn - Trợ giúp - Giải đáp thắc mắc khi sử dụng Diễn đàn

Cảm ơn @Ruka, anh đã sửa rồi nhé.




#739248 Hướng dẫn vẽ hình phẳng trên GeoGebra (Với hình ảnh minh hoạ chi tiết các tha...

Đã gửi bởi Nesbit on 14-05-2023 - 02:15 trong Hình học

Ngoài lề 1 chút:
Để up được ảnh vào bài viết thì với tính năng hiện tại của form soạn thảo chỉ cho phép insert image dạng URL, nghĩa là bạn phải up lên đâu đó rồi copy link thả vào.

 

Bạn có thể úp thẳng ảnh lên diễn đàn, như hướng dẫn ở bài viết thứ hai trong Hướng dẫn vẽ hình trên diễn đàn.




#739236 Hướng dẫn vẽ hình phẳng trên GeoGebra (Với hình ảnh minh hoạ chi tiết các tha...

Đã gửi bởi Nesbit on 13-05-2023 - 21:14 trong Hình học

Cảm ơn @HaiDangPham về các bài học rất chi tiết. Chắc có thể đăng thẳng ảnh lên diễn đàn luôn thì dễ đọc hơn, thay vì vào Google Drive mở từng ảnh một có vẻ hơi bất tiện.




#739234 Cho tam giác nhọn ABC có AB < AC. Chứng minh rằng BC < 2AC.

Đã gửi bởi Nesbit on 13-05-2023 - 20:07 trong Hình học

Anh thấy là Hân @perfectstrong đã hơi quá nhạy cảm. Bạn @thvn từ trên xuống dưới không hề phản đối việc chuyển bài, trong khi Hân vẫn cứ đặt trọng tâm vào vấn đề đó một cách không cần thiết. Anh em trở lại chuyên môn nhé.

 

Cảm ơn @HaiDangPham và @thvn đã tham gia diễn đàn và có nhiều thảo luận chất lượng!




#739022 gõ thử latex

Đã gửi bởi Nesbit on 03-05-2023 - 21:06 trong Thử các chức năng của diễn đàn

$\begin{CD}
A @>a>> B \\
@VVbV @VVcV \\
C @>d>> D
\end{CD}$

 

Công thức không hiển thị là do các kí tự bên trong có nhiều màu khác nhau, chắc là do em copy từ code block của bài khác. Em cần bôi đen toàn bộ rồi bấm vào nút cục tẩy (Remove Format) ở góc trên bên trái của trình soạn thảo để xoá hết formatting đi thì mới được. Ngoài ra thì không cần dấu đô-la nữa vì begin{CD} nó cũng giống với begin{equation}, tức là bản thân nó đã là môi trường Toán rồi:

\begin{CD}
A @>a>> B \\
@VVbV @VVcV \\
C @>d>> D
\end{CD}




#739021 Cách gõ công thức Toán trên diễn đàn

Đã gửi bởi Nesbit on 03-05-2023 - 21:01 trong Công thức Toán trên diễn đàn

Lưu ý: Khi xuống dòng trong công thức Toán (ví dụ trong các môi trường align) thì cần nhấn Shift + Enter thay vì chỉ nhấn mỗi EnterHi vọng tháng sau sẽ có thời gian để cải thiện vấn đề này, vì không phải ai cũng biết để nhấn thêm nút Shift. 

 

Ngoài ra thì hướng dẫn gõ công thức Toán hiện tại (tức là topic này) khá lan man, thành viên ngại đọc hết từ đầu đến cuối nên dễ bỏ qua một số tính năng hoặc lưu ý quan trọng. Hẹn các bạn trong tương lại gần sẽ viết lại hướng dẫn ngắn gọn và đầy đủ hơn.




#739020 Đời sống toán học ở nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa

Đã gửi bởi Nesbit on 03-05-2023 - 20:44 trong Lịch sử toán học

@Nesbit Có ảnh này nét hơn anh

attachicon.gif IMG_0656.jpeg

Cảm ơn @Nxb, bức ảnh huyền thoại này anh đã thấy không biết bao nhiêu lần nhưng chưa thấy phiên bản màu như này. Không biết là tô màu bằng tool gì mà kết quả khá tốt (tuy có một số chỗ chưa hoàn chỉnh lắm, ví dụ ở chỗ bàn tay của ông bác hàng đầu tiên thứ hai từ trái sang).

 

Mọi người nên đọc hết toàn bộ bản dịch này, có nhiều đoạn thực sự rất ấn tượng và cảm xúc.

 

Hẹn anh em đầu tháng sau sẽ cùng tổ chức lại diễn đàn nhé, đợt này bận kinh khủng nên đành phải offline tiếp để tập trung làm việc.




#738342 Khó khăn trong việc học toán thi đại học

Đã gửi bởi Nesbit on 04-04-2023 - 15:42 trong Kinh nghiệm học toán

Thực sự thì anh thấy chẳng có cách nào khác ngoài việc luyện tập chăm chỉ đâu @Lemonjuice à. Thi HSG và thi ĐH đòi hỏi những kĩ năng làm bài khác nhau, nhất là khi bây giờ thi ĐH phải thi trắc nghiệm. Em thấy khó khăn rất có thể là do em chưa quen với dạng thi này, cứ tập luyện nhiều là được. Mua thêm sách trắc nghiệm về làm, mỗi lần làm có thể bấm giờ chẳng hạn. Tất nhiên là phải nắm vững kiến thức song song với rèn kĩ năng.

 

Anh thì rất phản đối thi Toán bằng trắc nghiệm, vì nó chú trọng hơn vào kĩ năng làm bài chứ không phải là tư duy. Nhưng biết làm sao được.

 

Nhân chủ đề này nhớ lại một chuyện năm 2007 là năm mình thi VMO. Năm đó bộ GD phát động phong trào hai không: không tiêu cực trong thi cử và không bệnh thành tích trong giáo dục. Thế là có một loạt thay đổi trong phong trào thi HSG. Học sinh Olympic không được ưu tiên gì, không tuyển thẳng ĐH, không cộng điểm, không được nghỉ môn phụ để học đội tuyển, v.v..., tóm lại là lúc phát động phong trào thì các trường và học sinh được hiểu là sẽ không được ưu tiên gì cả. Đồng thời thay đổi luôn cách ra đề, thay vì làm hai ngày mỗi ngày 3 bài trong vòng 180ph, thì chỉ thi một ngày làm 7 bài trong 180ph (chắc để tiết kiệm chi phí). Và thế là rụng như sung, cả nước chỉ có tầm 40 bạn đạt giải QG môn Toán, có lẽ vì lúc đó chẳng ai quen với đề thi kiểu này để mà chuẩn bị (những năm sau đó thì đỡ hơn).




#738341 Đời sống toán học ở nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa

Đã gửi bởi Nesbit on 04-04-2023 - 15:30 trong Lịch sử toán học

grothendieck-after-a-lecture-in-November-1967.jpg

 

 

Đứng trước mặt ông là GS Hoàng Xuân Sính, học trò của ông và là nữ giáo sư Toán học đầu tiên của Việt Nam.




#738317 Hàm lũy thừa

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 20:51 trong Hàm số - Đạo hàm

Vậy mới nói là “không thể” (thực ra là có thể làm theo cách @nmlinh16 ) dùng quy tắc đạo hàm của hàm luỹ thừa cho hàm căn thức (bậc lẻ) được. Vì tập xác định của chúng khác nhau!

Em nghĩ vậy anh Thanh ạ, vì thế nên lời giải ở đầu chủ đề là không chặt chẽ (@Thegooobs nhìn được như vậy để đặt câu hỏi cũng là rất đáng khen đấy). Mà không cần biết bậc lẻ hay chẵn, cứ viết $x^q$ với $q$ không phải số nguyên thì đã bắt buộc phải có điều kiện $x > 0$ rồi (nó cũng giống như khi viết $\sqrt{x}$ thì phải có $x\ge 0$, tất nhiên ta không bàn đến số phức ở đây), vì theo định nghĩa nó là như vậy.

Bàn thêm một chút về việc tính đạo hàm của $\frac{1}{\sqrt[n]{x^m}}$. Có thể dùng cách xét dấu như @nmlinh16 ở trên, hoặc cũng có thể đặt $y=\frac{1}{\sqrt[n]{x^m}}$, suy ra $y^n = \frac{1}{x^m}$, sau đó lấy đạo hàm hai vế là được.

P/s: @Nesbit làm sao mà @ một vài ký tự là phải gợi ý thành viên để chọn mới tiện Khuê ạ

Dạ đúng là hiện tại hơi bất tiện chỗ này, nhưng chức năng này hơi phức tạp phải chờ nâng cấp hẳn luôn thì mới có được anh Thanh ạ. Đợt vừa rồi gọi là "nâng cấp" nhưng thực ra vẫn là phiên bản phần mềm như cũ, em gắng làm dùng tạm để tổ chức lại diễn đàn trước rồi chờ ít tháng nữa lúc @perfectstrong học việc xong sẽ tiến hành nâng cấp luôn anh ạ. Anh em mình bàn riêng kế hoạch này nhé anh, em đã chuẩn bị xong định cuối tuần đăng bài mà lại bận việc :(



#738315 Hàm lũy thừa

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 20:11 trong Hàm số - Đạo hàm

À ở trên chỉ dừng ở số mũ hữu tỉ vì đã đạt được nội dung cần truyền tải, nhưng để cho đầy đủ thì chắc cũng nên nhắc thêm về số mũ thực. Mất thời gian quá nên thôi :D 




#738312 Hàm lũy thừa

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 18:22 trong Hàm số - Đạo hàm

Giờ mới có chút thời gian để giải thích thêm tại sao câu hỏi của @Thegooobs lại rất hay, và tại sao lại có sự khác nhau giữa $\frac{1}{\sqrt[3]{x^2}}$ và $x^{\frac{-2}{3}}$, và tại sao $x^{\alpha}$ với $\alpha$ không nguyên chỉ được định nghĩa (trong SGK) cho $x > 0$.

 

Tất nhiên là muốn trả lời những câu hỏi ở trên thì ta cần có định nghĩa của khá nhiều khái niệm: căn thức, luỹ thừa với số mũ nguyên, luỹ thừa với số mũ thực. Ta cần bắt đầu với luỹ thừa với số mũ nguyên.

Định nghĩa
Với số thực $a$ bất kì và số nguyên dương $n$, ta định nghĩa luỹ thừa bậc $n$ của $a$ là tích của $n$ thừa số $a$ và kí hiệu nó là $a^n$. Nghĩa là $$a^n = \underbrace{a\times a \times \dots \times a}_{n \text{ lần}}.$$

Nếu $a\neq 0$ thì ta định nghĩa $a^0 = 1$ và $a^{-n} = \frac{1}{a^n}$, còn $0^0$ không xác định. Trong định nghĩa này, $a$ được gọi là cơ số và $n$ được gọi là số mũ.

 

Từ định nghĩa trên, ta sẽ có những tính chất quan trọng sau.

Định lý
Với hai số thực $a,b$ khác $0$ và số nguyên $n$ bất kì, ta có:

\begin{align*}
a^{m+n} &= a^m\times a^n\\
a^{m\times n} &= (a^m)^n\\
(a\times b)^n &= a^n \times b^n.
\end{align*}

 

Ở trên thay vì "khác $0$", có thể thay bằng "bất kì (sao cho không có đại lượng nào có dạng $0^0$ ở bên dưới)". Việc nêu ra những tính chất này ở đây không phải là thừa thãi đâu mà có lí do cả (nhá hàng: hãy để ý là Nesbit không ghi "Tính chất của luỹ thừa với số mũ nguyên" ở tên của định lý).

 

Tiếp theo, để định nghĩa được luỹ thừa với số mũ hữu tỉ, ta sẽ định nghĩa căn thức trước.

Định nghĩa
Với số thực $a$ bất kì và số nguyên dương $n$, ta định nghĩa căn bậc $n$ của $a$ là số thực $b$ sao cho $b^n = a$. Nếu $n$ lẻ thì $b$ luôn tồn tại duy nhất và ta kí hiệu $b=\sqrt[n]{a}$. Trong trường hợp $n$ chẵn:

  • Nếu $a < 0$ thì $b$ không tồn tại.
  • Nếu $a=0$ thì $b=0$.
  • Nếu $a > 0$ thì có hai số $b$ thoả mãn, trong đó một số âm và một số dương.

Ở trường hợp $n$ chẵn, nếu $b$ tồn tại và không âm thì ta kí hiệu $b=\sqrt[n]{a}$.

Định nghĩa này khá cầu kì, nhưng không biết nên làm sao cho đơn giản hơn mà vẫn chặt chẽ. Thực ra trong định nghĩa có nhiều thứ là "định lý" mới đúng (ví dụ chứng minh tồn tại), nhưng thôi bước này tạm thời bỏ qua.

 

Bây giờ ta đã có thể định nghĩa luỹ thừa với số mũ hữu tỉ.

Định nghĩa
Với số thực dương $a$ bất kì và số hữu tỉ bất kì $q=\frac{m}{n}$, trong đó $m,n$ nguyên và $n > 0$, ta định nghĩa luỹ thừa bậc $q$ của $a$, kí hiệu $a^q$, như sau: $$a^q = \sqrt[n]{a^m}.$$

 

Bây giờ đến câu hỏi quan trọng nhất: Tại sao ở trên chỉ định nghĩa cho cơ số dương mà thôi?

 

Có thể đưa ra nhiều câu trả lời khác nhau, nhưng thuyết phục nhất thì có lẽ là để giữ được những tính chất để có thể tính toán như luỹ thừa với số mũ nguyên, ví dụ như những tính chất trong Theorem. Ít nhất với chương trình phổ thông thì như vậy, vì luỹ thừa cho cơ số thực bất kì thực ra là cũng có định nghĩa đàng hoàng ở chương trình Toán đại học.

 

Cụ thể hơn, hãy xét một vài ví dụ sau đây, với giả sử rằng ta có thể định nghĩa luỹ thừa với cơ số thực bất kì và những tính chất trong Theorem đều giữ nguyên được.

Ví dụ
Ta có $-1 = \sqrt[3]{(-1)^1} = (-1)^{\frac{1}{3}} = (-1)^{\frac{2}{6}} = \sqrt[6]{(-1)^2} = 1.$

(Ở trên nên ghi là "Phản ví dụ" thay vì "Ví dụ", nhưng chưa có môi trường phản ví dụ nên đành chịu, sau này sẽ thêm vào.) Trong ví dụ này thì ta chỉ dùng định nghĩa, nhưng nếu định nghĩa không đúng thì cũng sẽ dẫn đến nghịch lý. Đọc ví dụ này các bạn có thể thấy là tại sao thầy @chanhquocnghiem lại phải thêm điều kiện "phân số tối giản" khi bổ sung định nghĩa cho luỹ thừa với cơ số thực và số mũ thực. Có lẽ bạn sẽ hỏi ngay rằng: Vậy chỉ cần định nghĩa lại như thầy @chanhquocnghiem là xong chứ gì? Hãy xem tiếp ví dụ bên dưới.

Ví dụ
Ta có $-1 = (-1)^{2\times\frac{1}{2}} = \left[(-1)^2\right]^{\frac{1}{2}} = 1^{\frac{1}{2}} =1.$

Như vậy thì ở đây, tính chất $a^{pq} = (a^p)^q$ cũng đưa đến một nghịch lý.

 

Có thể tìm được vô vàn những ví dụ như ở trên. 

 

Tóm lại là, để cho những tính chất Toán học cơ bản của luỹ thừa được đảm bảo thì tốt nhất là chỉ nên định nghĩa luỹ thừa với số mũ hữu tỉ (hoặc số mũ thực) cho cơ số dương mà thôi. Tuy ta hoàn toàn có thể đưa ra định nghĩa bất kì cho những trường hợp còn lại (vì về mặt Toán học thì không ai cấm), ví dụ $a^q = 0$ nếu $a \le 0$, nhưng làm như vậy có vẻ là chẳng được ích lợi gì cả. 

 

Bài viết có chỗ nào chưa đúng xin nhờ anh em góp ý giúp với nhé.




#738310 Hàm lũy thừa

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 16:23 trong Hàm số - Đạo hàm

Vấn đề không hẳn tác giả không biết tính đạo hàm mà là nói đến tập xác định của hai hàm là khác nhau.

Dạ cũng có thể anh, bởi vậy ở mấy bài viết trước em không hề nhắc tới việc nên giải thế nào, vì câu hỏi gốc không tập trung vào chuyện đó. Nhưng nhân tiện @nmlinh16 đưa ra lời giải thì em cũng đưa thêm một hướng giải khác để bổ sung.

 

Tuy nói 'câu hỏi gốc không tập trung vào lời giải', nhưng thực ra thì việc có lời giải chặt chẽ là rất liên quan đến câu hỏi ban đầu. Bởi vì nếu không biết được tập xác định (hay chính xác hơn là định nghĩa) thì sẽ dẫn đến giải không chặt chẽ, như ở bài viết đầu tiên của @Thegooobs.

 

Định nghĩa lại như @chanhquocnghiem đã làm là một giải pháp hợp lý.
Lâu nay ta vẫn sử dụng $(-1)^n$ để chỉ dấu phụ thuộc tính chẵn lẻ của $n$, mặc dù có định nghĩa cẩn thận đâu!

$(-1)^n$ nó là $n$ số $-1$ nhân với nhau, được định nghĩa cẩn thận rõ ràng trong SGK rồi anh Thanh à :P 




#738305 Lỗi fonts...

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 15:31 trong Thử các chức năng của diễn đàn

Đúng nó rồi đó em, cơ mà hiện tại vẫn đang bị lỗi chút xíu. Nếu trang nào có một công thức Toán bị hơi dài không tự xuống dòng được thì nó làm cho giao diện bị phình ra phía bên phải, như em thấy ở trên. Nếu bỏ thêm thời gian thì cũng tìm được giải pháp thôi, nhưng anh đã mất kha khá thời gian vào phần kĩ thuật rồi, giờ dành thời gian để lo những phần khác trước. Chờ vài tháng MathJax ra phiên bản mới có lẽ sẽ tự sửa luôn lỗi này, bên họ nói với anh vậy. 




#738303 Hàm lũy thừa

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 15:23 trong Hàm số - Đạo hàm

@Thegooobs có thể làm như anh @nmlinh16 hướng dẫn ở trên, hoặc nếu không muốn xét dấu thì cứ dùng hàm trị tuyệt đối là được.




#738302 Tính hệ số của $x^n$ trong $ \frac {1-\sqrt...

Đã gửi bởi Nesbit on 03-04-2023 - 15:12 trong Tổ hợp - Xác suất và thống kê - Số phức

Vẫn còn một câu hỏi khá thú vị đấy: Làm sao để ra thẳng luôn được body như hoa khôi mà khỏi phải tút tát gì cả? :D

Tuy giải đã trao cho người xứng đáng rồi, nhưng mà xử lí được câu này thì cũng có thể ăn được cái giải phụ chứ nhỉ :P